Một người nói với vị đại gia nổi tiếng giàu có nhưng keo kiết:
_ Sao ông không làm từ thiện cứu giúp người nghèo, tạo phước cho mình?
_ Chính ông vừa nói đến nhân quả nghiệp báo đấy nhé! Người ta nghèo vì kiếp trước họ không chịu bố thí, kiếp này ráng chịu.
_ Kiếp sau ông cũng sẽ như họ.
_ Dù vậy tôi cũng không tin có nhân quả luân hồi.
_ Nhưng ông phải tin vào nhân tánh luân thường đạo lý chứ! Bò chết còn để da; người biết thương đồng loại, chết để tiếng thơm muôn đời.
…
Cũng người ấy gặp một người nổi tiếng kỳ thị. Kẻ kỳ thị khiêu khích:
_ Bọn da màu là ngu si, đáng bị khinh ghét.
_ Lẽ thường “cá ăn kiến, kiến ăn cá”; “cười người hôm trước, hôm sau người cười”. Theo nhân quả rồi đây ông sẽ bị người khác khinh bỉ.
_ Tôi không tin nhân quả. Tôi chỉ biết hiện tại tôi là giai cấp tối thượng.
_ Được thôi, nhưng giả sử người ngoài hành tinh có mầu lông gà chọi và dựa vào đây họ khinh bỉ ông, mổ cắn ông. Ông nghĩ họ có văn minh không, có lương tri không, có nhân tánh không?
_ Tôi không tin có người ngoài hành tinh.
_ Tùy ông, nhưng giữa con người với nhau, nếu muốn hơn kém nhau cũng phải dựa trên những căn bản của con người mà con vật không có, ví như đức hạnh, trách nhiệm, lương tâm… Còn nếu đơn thuần chỉ dựa vào bề ngoài như màu da, lông tóc để hơn thua với nhau, xin lỗi ông, con heo có da trắng hơn ông, chim két có mắt xanh hơn ông, có loài vượn tóc vàng hơn ông.
_ Ý ông muốn nói phải biết phân biệt điều đáng phân biệt, và không nên phân biệt điều không đáng phân biệt?
_ Đúng vậy, đây mới chính là trí tuệ lương tri của một con người.
